Vrijdagmiddag, kort voor zes uur ‘s avonds. Aan het eind van twee dagen onderhandelmarathon worden de stakeholders het eens over de reorganisatie en het sociaal plan.

Maandagochtend, first thing, telefoon. De ondernemingsraad voelde zich onder druk gezet. De handtekening staat er niet echt.

Dat weekend heeft de achterban zich klaarblijkelijk geroerd. De onderhandelaars zijn teruggefloten. Oefff!

Onderhandelingen, maar ook gewoon vergaderingen aan de directietafel, in de ministerraad, in de RvB of waar dan ook, blijven binnenskamers. Vanzelfsprekend zijn er menings- en belangenverschillen. Ook kunnen basale verschillen in taal en stijl tussen partijen instaan. Naar buiten spreken we met één mond. Zo hoort het.

De polder heet geen polder meer te zijn, maar aan de Nederlandse vergadertafel is uitwisseling van mening en argument gemeengoed. Niet altijd efficiënt, maar wetende dat de kracht van elk besluit in de executie zit, is het werken aan voortgang met draagvlak een goed ding. Met een lange termijn horizon en met partijen die zich als partner gedragen. D.w.z. het geheel potentieel groter zien dan de som der delen.

Dat kan alleen als niemand aan tafel zich groter voelt dan het geheel en de uitkomst in ieders belang is. In dat geval is de achterban van de ander ook belangrijk voor jou! Hoe ik mijn afdeling tevreden houdt in de reorganisatie is ook het probleem van de andere MT leden.

Onderwerp op de agenda moet dus zijn hoe we het gemeenschappelijke besluit verkopen bij ieders achterban? Én, wat is het fall-back scenario als dat niet lukt. Is er een way out? Het zijn kloeke onderwerpen om vóóraf bij stil te staan. Een besluit is geen besluit zonder de ‘what-if / way-out’-check. Dat is dé ultieme toets of het besluit is genomen door leden/partners die de organisatie als geheel zien en met elkaar door willen.

Ter illustratie; de EU is groter dan welke lidstaat dan ook. De ‘what-if / way-out’ is in dit geval niet vooraf bedacht. Het is interessant hoe de ‘No-Brexit’ zal gaan ontstaan (althans, dat is al tijden mijn voorspelling), maar de way out moet nu achteraf bedacht worden. Zo kunnen de lidstaten de achterban van hun Britse bondgenoot nog wel activeren. Bijvoorbeeld door ze gelijk te geven op hun terechte analyse dat de EU niet voldoende functioneert. Beterschap beloven brengt de Britten dichterbij en is ook nog in ons eigen belang!

Achteraf gezien, waren we die vrijdagmiddag om zes uur nog niet klaar. We hadden niet uit elkaar mogen gaan zonder stil te staan bij een belangrijk punt op elke agenda; de ‘what-if/way out’. Wat doen we als komend weekend een van ons het ‘thuis’ onverhoopt niet verkocht krijgt?

Het mooiste dat je kunt worden ben jezelf. Ik hang deze ‘tegeltjeswijsheid’ aan, die overigens ooit door Manpower werd gebruikt zichzelf aan te prijzen. Om jezelf te worden moet je leven. Én leren. Keuzes maken, kleur bekennen. Spiegelen. Je eigen weg vinden. Ervaringen verwerken. Patronen doorbreken. Proefondervindelijk allemaal. Een weg met vallen en opstaan.

De meeste mensen ontlenen de zin van hun leven aan de betekenis voor anderen. Dat is niet alleen voorbehouden aan mensen in de zorg, consultants of andere dienstverleners. Voor velen is hun ‘why’ gericht op het helpen van de ander. Soms zelfs het redden ervan.

Ook ik ben mensen in organisaties gaan helpen met verbeteren. Ik heb daartoe het mooiste vak van de wereld 🙂 gekozen; strategie executie. De hele week bezig met inhoudelijke én interpersoonlijke vraagstukken. Een briljante combinatie. Een genot, voor mij, om te werken aan doorbraken met draagvlak.

Deze combinatie van inhoud en gedrag is voor mij al bijna 25 jaar een onderwerp van werk en studie. Het is een soort yin yang, waarbij de grootste, maar ook moeilijkste, hefboom zit in de doorbraak van het gedragspatroon. Zonder de inhoud te schuwen probeer ik dan ook vaak de doorbraak in de interpersoonlijke samenwerking te vinden. Lastig. Een eerste beproeving ‘aan de andere kant van het patroon’ doet meteen heftig terugverlangen. Dan maar de beperking van het oude. We zijn verslaafd aan de pijn. Dit geldt uiteraard voor zowel collectieve patronen als voor individuele doorbraken.

Een externe spiegel, van mijn soort dus bijvoorbeeld, kan bij dit soort doorbraken in (inter)persoonlijke thema’s behulpzaam zijn. Vermits de spiegel zuiver is, zonder filter of ruis, vrij van eigen patronen. Voordat je een ander kunt helpen, moet je eerst jezelf helpen. Ken uzelve.

Ik weet inmiddels dat ik in mijn vorming de kracht van m’n vader heb gecombineerd met de liefde van m’n moeder. Met liefde en kracht kom ik een heel eind in mijn leven. Maar ik ken, inmiddels, na veel vallen en opstaan, ook mijn doorgeslagen downsides ervan; de kracht die opeens venijnig streng kan zijn, en de liefde die verbinding claimt. Na tweeënvijftig jaar, eindelijk vrij (?).

Mijn gegroeide overtuiging is dat je veel, goed moet hebben meegemaakt om mensen goed te kunnen helpen. Wie niet écht kan leren van het vallen, kan ook niet redden. Dat kost discipline, lef en tijd. Tijd voor reflectie. Levenservaring telt dan ook meer en meer in ons steeds snellere leven.

Daarom hou ik een pleidooi voor ‘grijze haren’. De kern van complexe (inter)persoonlijke vraagstukken verandert namelijk niet. Ongeacht hoeveel iPhones, Big Data, Google’s, Robots en Amazon’s er ook omheen hangen. Ervaring telt, om anderen te helpen.

Ook bij u. Reflecteer op uw eigen ervaringen alvorens anderen te helpen. Daarom wil ik u voor deze Kerst-reflectie eens een andere gedachte meegeven: “Wie gaat u volgend jaar redden? Uzelf toch zeker?!”

Het mooiste dat je kunt worden ben jezelf.