‘Take what you need, not what you want’, leerde ik tien jaar geleden van wildernisguide Alan Mc Smith, in de bush van de Okavango Delta. In een week wandelsafari toverde hij elke avond een goede maaltijd uit het weinige proviand dat we mee konden sjouwen. Er was, vanuit dat motto, genoeg voor de hele groep. Dat motto is een les die op veel verworvenheden in onze westerse beschaving van toepassing is.

Het is overduidelijk dat onze economische-, maatschappelijke-, klimaat-, voedsel-, gezondheids- en culturele uitdagingen niet kunnen worden opgelost als we blijven doen wat we deden. Hoe kunnen we eenzijdige welvaartsgroei keren naar gelijkere verdeling, duurzamere benutting van resources en meer welzijn? Aan welke knoppen gaan we draaien voordat de wal het schip keert?

Veel dingen anders

Het bewustzijn voor een beter evenwicht groeit, maar het doorbreken van onze patronen vereist een andere kijkrichting op divers vlak. Een voor de hand liggend ingrediënt is technologische innovatie. Zo kan AI ons helpen intelligentere oplossingen te vinden. Daarnaast is het goed integrale kosten beter door te rekenen. We moeten blijven uitleggen dat vliegen naar Zuid Spanje voor drie tientjes niet meer kan. Ook belangrijk is welzijn in plaats van welvaart meetbaar te maken en zo prestaties anders te gaan waarderen dan enkel in materieel opzicht. Eer en betekenis is in ons vrije westen een te weinig motiverende waarderingsgrondslag, geworden. Terwijl we ten diepste wel weten dat bezit niet gelukkig maakt. Vrijheid wel. Keuze- en bewegingsvrijheid is sinds de Russische inval weer een merkbare waarde. Ook past het ons, tot slot, leiderschap te gaan zien als een bijdrage aan een groter geheel. Wat is de bijdrage van de organisatie aan de maatschappij? Bouw een kathedraal!

Meer natuur

Allemaal waar en relevant. Maar moeilijk, want groot(s) en ver weg. Er is een kijkrichting dichterbij, een invalshoek die we uit het oog zijn verloren: onszelf! Er is, in onszelf, een fundamenteel verlangen dat ons allemaal verenigt; verbinding en betekenis. Moeilijk te bereiken in onze drukke wereld. Maar het is wél onze natuur, al sinds de jagers/verzamelaars. We zijn ermee in onbalans, terwijl we ook in deze moderne tijd willen delen en compassie hebben met anderen.

Zodra in contact met de natuur, met ónze natuur, kunnen we ervan leren. Simpelweg een bos- of strandwandeling geeft al enorme rust. We dragen allemaal elke dag de natuur met ons mee maar zijn de essentie kwijt. Bij tsunami’s, bijvoorbeeld, vluchten dieren tijdig naar veiliger gebieden, waar wij mensen vertrouwen op technologie. En dus vaak te laat zijn.

In het zoeken naar een ander evenwicht is onze natuur een stap vooruit, naar onszelf. Moeilijk? Ja, ook voor mij. Maar neem gewoon Alan’s motto; ‘take what you need, not what you want’. Dan is er genoeg voor iedereen.


Alan Mc Smith is momenteel in Nederland. U bent 8 en 9 juni as (17.00-20.00) van harte welkom bij zijn lezing in Breukelen. Er is via mij een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Kom de wijsheid van de natuur ervaren met Alan McSmith. Stuur een mail naar peter@pdbb.nl  Vol = vol.