“Kabinetje spelen”
Minister Ernst Kuipers deed vorige week bij Beau aan tafel zijn best om het Corona-afschalingsbeleid van het kabinet te verdedigen. Met diverse tegenstanders aan tafel zocht hij naar de juiste vorm. Lastig. Opeens deed hij een briljante zet. Hij nam het initiatief om aan tafel ‘kabinetje’ te spelen en gaf iedereen de ‘pet’ van een minister of stakeholder; iemand uit de horeca, iemand uit het onderwijs, iemand uit de zorg, iemand namens het veiligheidsberaad, het OMT, enzovoorts. Het rondje; ieders individuele pleidooi was zonneklaar en stellig. En daarmee vonden ze elkaar niet. Waarna Ernst het gelijk over het optimum van afbouw van de maatregelen naar zich toe kon trekken.
Ook aan uw vergadertafel is besluitvorming soms lastig. Wedijveren om wie er gelijk krijgt. Het is voor velen een spelvorm van gelijk hebben met behoud van frustratie. Ieders belang en zienswijze doet ertoe maar de gemeenschappelijke noemer is lastig. Daarin speelt selectieve perceptie een rol en ook de allergie jegens de tegenstander. Een soort vlek op vlek.
Selectie bepaalt ons standpunt
We kennen allemaal het fenomeen dat als je in een rode auto rijdt, je om je heen ook steeds maar meer rode autos ziet. Selectieve perceptie en andere psychologische filters beïnvloeden wat we zien en dus vaak ook welke waarheid we kiezen. Daarmee zien we andere delen van de werkelijkheid niet.
Vaak pleiten we aan onze tafels eerst stevig voor eigen parochie(1). En dat doen de anderen ook, net zo stevig aangezet. En hoewel de te overbruggen verschillen vaak in de kern helemaal niet zo groot zijn is door het overdrijven het leed al geschiedt. De allergie die dat oproept bevestigt het eigen gelijk.
Zelfs bij het bespreken van no-brainers, zoals bijvoorbeeld inclusiviteit, worden we niet geholpen door de zgn waarschuwers. Zij hebben, met bv ‘woke-’ of ‘de-zeven-vinkjes-van-de-witte-hetero man-’standpunten een belangrijke vinger op de zeker plek, maar over(dr)ijverigheid schiet dan snel het doel voorbij. (Nb: zo heb ik ook nooit begrepen waarom er in openbare gebouwen gender neutrale toiletten zijn, ik zie vooral hygiënische motieven).
Laat het overdrijven varen
Ook activisme kent dus een parochie. Al met al maakt die overdreven inbreng het moeilijk het juiste besluit te nemen / prioriteit te stellen. Hoe evident het optimum ook is. Samen is meer dan de som der delen, maar is tevens het moeilijkste werkwoord dat er is. De eerste stap naar een gemeenschappelijke parochie is iets inleveren; een deel van je eigen gelijk. Laat een deel van je waarheid los. Dat kan een overtuiging zijn, een gewoonte, een werkmethode, of zelfs je IT-systeem,…
Maar laat in ieder geval het overdrijven varen. Dat benut de speelruimte van dat waar we het in de kern al over eens zijn. Zo ontstaat snel een optimaal besluit. Geen compromis -met wisselgeld en onderhandelen- maar het optimum. Het beste, iedereen gehoord hebbende, in de wetenschap dat we het niet iedereen naar de zin kunnen maken.
Ernst Kuijpers gaf er bij Beau blijk van dat proces verstandig en geloofwaardig aan te pakken. Misschien moeten we die vorm ‘thuis’ ook eens proberen; ‘kabinetje spelen’.
- in de betekenis van ‘opkomen voor eigen belangen’