“Ik ga geen project in Maastricht doen, ik wil om 1800 thuis zijn”, een quote uit de dagelijkse praktijk van een professionele dienstverlener. Voor de interne bemensing is tegenwoordig een net zo harde lobby nodig als voor de externe verkoop.
Je zult maar werkgever zijn, anno schaarste. Goede mensen stellen veel eisen, terecht. Minder goede mensen trouwens ook. Dat is minder terecht. Loonstijgingen zijn het logische gevolg maar de eisen zijn niet alleen economisch van aard.
Ik heb geen medelijden met werkgevers, begrijp me niet verkeerd. Maar er zit iets onevenwichtigs in arbeidsrelaties, deze moderne tijd. De aantrekkelijkheid zou wederzijds moeten zijn. Voor een duurzame relatie is het niet genoeg als de liefde van één kant komt. De werkgever moet binden en boeien, maar mag ook eisen. Laat me uitleggen hoe ik dat zie.
De oorzaak hiervan ligt dieper dan alleen de arbeidsmarkt schaarste. Van maatschappelijke aard is de verworven vrijheid van het individu. Hoe dat komt? Wat mij betreft; we hebben het goed. Misschien wel te goed. We zijn materieel rijk en emotioneel arm. Als woke en wappies de publieke opinie beheersen, social media voor serieus wordt versleten en single issuepartijen de politiek domineren is duidelijk dat bijzaken hoogtij vieren. De Titanic is er niets bij.
Als we nog een tandje dieper kijken zien we dat al onze bedreigingen (klimaat, veiligheid etc) best ver van ons bed zijn. Het ontbreekt ons gemiddeld*1 aan ‘niets’ en toch zijn we niet tevreden. We zijn vrij, kunnen doen en laten wat we willen, maar zijn bij het minste of geringste verontwaardigd. We zijn vooral bezig met onszelf. Sterker, op zoek naar onszelf, vooral op social media. Verloren in de vrijheid. Geen grenzen. Alles moet kunnen. Leeg, zou je daardoor ook kunnen stellen.
De vrijheid van werknemer is een groots goed. Mogen worden wie je bent is ultiem. Toch vraagt dat ook om keuzes. We bestaan immers bij onze grenzen. En die grenzen zijn niet vrijblijvend. Commitment, stick to your choices. Maaaarrrr, verantwoordelijkheid is geen tweede natuur (meer) voor iedereen.
Wat nu te doen als werkgever? Appelleren aan die vrijheid (alles kan hier) of aan verantwoordelijkheid (als we beiden commitment tonen kun je je fantastisch ontwikkelen)? Wat is, op termijn aantrekkelijker? Bezie het vraagstuk als een Australische weide. Daar zijn geen hekken, geen grenzen; de runderen zijn vrij en blijven in de buurt van de bron. De aantrekkelijkste voedingsbodem voor duurzame groei.
Je zult maar werknemer zijn, anno vrijheid. Je kunt overal terecht en er wordt je veel tijd en geld geboden. Waar baseer je een goede keuze op? Welke werkgever daagt je uit verantwoordelijkheid te nemen en eist je met al je vrijheid iets zinnigs te doen; voor jezelf, het bedrijf en de maatschappij. Ook in een arbeidsrelatie geldt; liefde zonder commitment is niet duurzaam.
Recent voorbeeld nog even. Bij een landelijk dagblad meldt zich een nieuwe medewerker, schoolverlater, bij de hoofdredacteur met de tekst ‘het lijkt me goed als ik een eigen column neem’. Tsja.
*1) vanzelfsprekend bagatelliseer ik geen minderheden of kansarmen. Armoede en andere achterstanden zijn, als altijd, aan de orde. Gemiddeld gesproken zijn we nog nooit zo rijk geweest, gebaseerd op indicatoren als BNP/capita, staat van de gezondheidszorg, toegankelijkheid van onderwijs etc