VACCINATIETRAAGHEID LEGT DNA ZORG BLOOT

VACCINATIETRAAGHEID LEGT DNA ZORG BLOOT

Met de zorg is in Nederland niks mis; gekwalificeerde specialisten, state of the art technologie, solide procedures,….. Met de organisatie van die zorg des te meer; wachtlijsten, doorlooptijden, handen aan het bed, afstemmingsproblemen, geen moderne communicatie. Iedereen kent de voorbeelden van het kastje naar de muur. Als consument zijn we beter gewend; één loket en integrale afhandeling in de keten met een hoge mate van digitale self-service. Als patiënt nemen we, voor ons grootste goed, veel op de koop toe.

Nu, met Corona is er meer zorgvraag dan aanbod en deze schaarste legt een aantal kwetsuren bloot in de manier waarop we de zorg organiseren. Met alleen capaciteitssturing zijn we er niet. In de eerste golf ging het nog goed. Een single focus op de IC capaciteit dwong landelijke samenwerking af. Na de zomer stapelen de drama’s zich op, zowel beleidsmatig als in de uitvoering. Denk aan uitgestelde reguliere zorg, trage aanschaf en realisatie van testen en vaccins en een vaccinatiebeleid gebaseerd op leeftijd in plaats van kwaliteit van leven en besmettingsgevaar.

Iedereen vanuit z’n eigen vak(je)

De kernoorzaak van deze vaccinatietraagheid? Iedereen in het brede zorgveld wil het zélf doen. RIVM, GGD, VWS, Care en Cure, 1e en 2e lijns, het zijn grotendeels autonome eilanden. Locale uitvoering wint het van landelijke coördinatie en men kiest nauwelijks voor samenwerking met competente derden als Defensie. Op veel plekken vinden we hetzelfde wiel uit. En er is versnipperde logistiek tussen inkoop, voorraadbeheer en de prikteams of priklocaties. Traagheid is het logische gevolg. En dat kost inmiddels levens en leefplezier van velen.

Deze vaccinatietraagheid legt een stukje DNA van de zorg bloot. Het zorglandschap is enorm gefragmenteerd, het ontbreekt aan schaal en samenwerking. Dat zit zo: de zorg is hoofdzakelijk per specialisatie georganiseerd, niet in een keten. Vrijwel elke instelling, vakgroep, afdeling, …, neemt verantwoordelijkheid, maar wel vanuit het eigen vak. En beperkt tot het eigen vakje, de silo. Een systeemkenmerk dat in stand wordt gehouden door de professionele autonomie van de medisch specialisten en het financieringsstelsel, gebaseerd op dezelfde silo’s. Ook ontbreekt een landelijke (ict-)technische infrastructuur. Dat helpt niet, er wordt slechts gestuurd middels de zorginhoudelijke richtlijnen en via de budgetten van zorgverzekeraars.

Zorg voor keten

In Coronatijd breekt het gebrek aan schaal en samenwerking ons op. De zorg is goed maar Corona maakt zichtbaar dat de organisatie van de zorg beter kan. Menig medisch specialist en zorgbestuurder uit zich momenteel dagelijks publiekelijk kritisch op de Nederlandse vaccinatiesnelheid. Ik ben geneigd ze te volgen. Laat de zorgprofessionals hun verantwoordelijkheid in de keten nemen en investeer zo de komende kabinetsperiode jaarlijks 1% van de ruim 90 mld zorgkosten aan schaal en samenwerking. Meer juiste zorg op de juiste plaats. Door regie in de regio en digitale platforms kunnen medici hun verantwoordelijkheid nemen en, met behulp van andere professionals, de organisatie van de zorg verbeteren. Zorg voor de keten.

Soms heb je een crisis nodig om tot inzicht in je DNA-patroon te komen. Corona legt de versnippering van de zorg bloot. Dankzij de zorg overleven we Corona. Dankzij Corona weet de zorg beter!!