Alleen loslaten

Voor minder regels is in de zorg een heuse ‘ontregel’ campagne losgebarsten. Ook in andere sectoren is bij leiders het inzicht ontstaan dat besturen volgens voorschrift niet meer werkt. Veel taken vergen interdisciplinair handelen. Bovendien, hoe meer regels, hoe minder verantwoordelijkheid mensen zelf nemen.

Maar!…., regels beperken tot het bare minimum, in een wereld vol toezichthouders, vergt moed. Ontregelen, een kwestie van loslaten.

Bij veel organisaties is het besef doorgedrongen dat korte termijn winst geen continuïteit oplevert. Teveel schade aan andere stakeholders. Beleggers en klanten rekenen tegenwoordig ook (af) op bv een klimaatagenda, werk vanuit menselijke waarden en een lange termijn horizon. Pensioenfondsen wegen steeds vaker de ethische kant van de portefeuille mee.

Maar!…., besturen op basis van winst én waarden, in een wereld waarin ‘instant’ de norm is, vergt moed. Lange termijn bewustzijn, een kwestie van loslaten.

Een derde voorbeeld van loslaten betreft het creëren van verbindingen. Scheidend voorzitter José van Dijck van de KNAW is gelauwerd om haar pogingen wetenschap te verbinden aan andere beroepsgroepen. De connectie tussen wetenschap en kunst en cultuur stimuleert verbeelding; Science & Art. Ook stimuleert zij de combi van bètastudies met sociale- en geesteswetenschap om te voorkomen dat algoritmen de inrichting van de samenleving bepalen.

Maar!,…, verbinden van klassiek gescheiden dimensies, in een wereld waarin specialisatie wordt beloond, vergt moed. Verbinden van specialismen, een kwestie van loslaten.

Voor groei en ontwikkeling zit de doorbraak meer in het afscheid nemen van het oude dan in het ontdekken van het nieuwe. Het gaat om loslaten van loyaliteit naar mensen, werkwijzen, patronen en achterliggende overtuigingen. De huidige manier van werken is immers een resultante van een set overtuigingen. Dat loslaten maakt onzeker, angstig.

Wat leiders tegenhoudt is in mijn ervaring niet de angst voor het onbekende. Remmende factor is vooraleerst hun angst om alleen te zijn. Wie duwt er mee? Volgen anderen omdat ik overtuig? Of omdat ik hun baas ben? Of sta ik er de facto alleen voor? Twijfel. Doe ik het goed?

De angst om alleen te staan weerhoudt leiders. Maar, wie niet kan loslaten kan niet vrij zijn. Eigen, onafhankelijk, echt, alleen. Alleen zijn is niet hetzelfde als iets verliezen! Wie niet alleen durft te zijn kan niet (opnieuw) verbinden. Met het nieuwe. Minder regels, lange termijn bedrijfsvoering of multidisciplinair verbinden, alle drie voorbeelden gaan over domeinen waar de angst om alleen te zijn leiders niet helpt.

Moed betekent niet dat je niet bang bent, maar dat je je niet door angst laat stoppen. Ik bemoedig leiders los te laten, desnoods tijdelijk alleen te zijn. Maar laat vooral de angst alleen te zijn los. Je hoeft alleen maar los te laten…